Strach jest podstawowym, automatycznie pojawiającym się stanem zaniepokojenia, pojawia się w obliczu realnego zagrożenia lub niebezpieczeństwa. To nasza reakcja na jakiś szczególny obiekt, sytuację lub okoliczności, które oceniamy jako rzeczywiste lub potencjalne zagrożenie. Strach powoduje w naszym organizmie wydzielanie różnych substancji, które stawiają nas w stan gotowości. Wytwarzana w sytuacji stresowej adrenalina wywołuje przyspieszone bicie serca, wzrost ciśnienia krwi, rozszerzenie oskrzeli, źrenic, napięcie mięśni – czyli odruchy mające pomóc nam w ucieczce i walce. Strach spełnia funkcję przystosowawczą dla nas – gdybyśmy się nie bali niebezpieczeństw, nie przetrwalibyśmy!
Inaczej sytuacja ma się z lękiem. Lęk w odróżnieniu od strachu dotyczy sytuacji irracjonalnych i nie jest wywołany realnym zagrożeniem, a negatywnym nastawieniem wytworzonym przez nasz umysł. Jest to towarzyszący nam na co dzień stan emocjonalny, pojawiający się w reakcji na stresujące sytuacje, jak egzamin, występ publiczny albo kiedy czujemy niebezpieczeństwo ze strony innych. Jest więc bardzo potrzebny i spełnia w naszym życiu ważną funkcję.
Lęk pozwala nam trwać i wbrew pozorom, zapewnia bezpieczeństwo. Bez niego nie mielibyśmy odruchu hamowania w rozpędzonych samochodach czy instynktu szukania bezpiecznych tras podczas wspinaczki. Lęk może być więc strażnikiem i drogowskazem. Jednak, gdy wymyka się spod kontroli, utrudnia podejmowanie decyzji, a w codzienność wprowadza ciągłą walkę z niewidzialnym wrogiem.
Stanom lękowym towarzyszą uczucia niepokoju, napięcia i skrępowania, nierzadko również zaburzenia psychiczne (np. nerwice, psychozy czy depresja). Bardzo często z lękiem związane są takie objawy somatyczne, jak:
· kołatanie serca,
· problemy z oddychaniem,
pocenie się,
napięcie mięśniowe,
bóle i zawroty głowy,
mrowienie kończyn,
moczenie,
zasłabnięcia bez utraty przytomności,
biegunki.
Lękowi towarzyszy zwykle obniżenie nastroju oraz spadek aktywności, nie można go też całkowicie usunąć – można jedynie wpływać na czynniki wywołujące lęk, które najczęściej powstają w domu, szkole lub miejscu pracy.
Dziś współczesne społeczeństwo boi się przede wszystkim kryzysu ekonomicznego, epidemii, terroryzmu, czy też raka. Napływające negatywne informacje z mediów o pandemii, katastrofach, wypadkach sprawiają, że boimy się jeszcze bardziej. Są jednak lęki, które towarzyszą nam niezależnie od tego co do nas dociera z zewnątrz. Jednym z nich jest lęk przed samotnością, któremu często towarzyszy lęk przed bliskością. Nadmierna obawa przed porzuceniem sprawia, że niektóre osoby w ogóle nie decydują się na bliski związek. Inni, będąc w wydawałoby się udanym związku, zadręczają się myślami z serii „co by było, gdyby”.
Lęk jest wszechobecny i nieunikniony. Problem zaczyna się wtedy, gdy lęk staje się nie do zniesienia i utrudnia funkcjonowanie. Niezastąpiona jest w takich przypadkach wizyta u psychoterapeuty lub psychiatry, który zastosuje odpowiednią terapię.
Różnego typu zaburzenia lękowe należą do najczęstszych problemów psychicznych współczesnego społeczeństwa. Szacuje się, że cierpi na nie ok. 25 proc. ludzi.
Im większe w człowieku wewnętrzne rozbicie, poczucie własnej słabości, niepewności i lęku, tym większa tęsknota za czymś, co go z powrotem scali, da pewność i wiarę w siebie.
(polski lekarz, psychiatra - Antoni Kępiński)
留言